Graasmasker voor je paard: zinvol hulpmiddel of onnodige beperking?

Er zijn weinig onderwerpen die zo veel tegenstrijdige reacties opwekken als graasmaskers. Toegegeven, het ziet er niet bepaald fijn uit, zo'n „muilkorf“.

Hoe een graasmasker je paard kan helpen bij overgewicht

Overgewicht is tegenwoordig een van de grootste gezondheidsproblemen bij (recreatie)paarden en pony's. En elke ondersteuning die kan bijdragen aan een gezond(er) gewicht is meer dan welkom.
Net als bij mensen brengt overgewicht bij paarden serieuze risico's met zich mee:
van hoefbevangenheid en PPID tot artrose en chronische peesaandoeningen.
Ook de organen kunnen schade oplopen, zeker wanneer overgewicht leidt tot insuline resistentie.
Lees hier onze uitgebreide blog over insulineresistentie bij paarden. En hier vind je meer producten tegen overgewicht bij paarden. 

 

Onderzoek naar het effect van graasmaskers

Er is tot nu toe slechts beperkt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteitn van graasmaskers bij gewichtsverlies. Een recente studie uit 2020 met een controlegroep geeft echter een goed beeld van de mogelijke impact (2).

In dit ondezoek stonden pony's 24 uur  per dag in de wei en werden ze verdeeld over 3 groepen:

- één groep zonder graasmasker
- één groep kreeg 10 uur lang een graasmasker om
- en één groep kreeg 24 uur een graasmasker om.

De resultaten waren opvallend:
De pony's vertoonden geen tekens van stress, wat ook bevestigd werd door bloedonderzoek. Alleen de groep die het masker 24 uur droeg viel significant af.
De twee andere groepen kwamen juist aan. De onderzoekers wijten dit aan het snellere grazen van de pony's tijdens de periodes zonder masker (2).
Gemiddeld eten paarden met graasmasker 30 to 80 % minder, afhankelijk van de handigheid van het paard en de grootte van het gat (2). Op de lange termijn is dat doorgaans voldoende om je paard op een gezond gewicht te krijgen en houden.

Hoe groot moet het gat zijn in je graasmasker?

De grootte van het gat in een graasmasker is belangrijker dan je misschien denkt. Wanneer het gat te klein is en het gras te lang, kan het gras worden platgedrukt waardoor je paard erniet goed bij kan. Dit kan zorgen voor frustratie en, bij langdurige ondervoeding, zelfs maagzweren (1). Een oplossing is om een graasmasker te kiezen met een iets groter gat. Let goed op het gedrag van je paard. Let vooral op tekenen van frustratie, veranderingen in eetgedrag of gewichtsverlies. Zo kun je beoordelen of het masker goed werkt in de praktijk.

Is een graasmasker slecht voor het gebit van je paard?

Veel mensen vragen zich af of een graasmasker schade aan het gebit van hun paard kan veroorzaken. Dat hangt sterk af van het materiaal van het masker en hoe het past bij het paard. Bij de meeste paarden levert een goed passend masker geen problemen op. Toch is het belangrijk om dit individueel te bekijken. Overleg bij twijfel altijd met je paardentandarts en blijf het gebit regelmatig controleren.
Note: op 24 mei is Jack's gebit door de tandarts nagekeken: zijn gebit was ondanks het dragen van een graasmasker jaar rond perfect in order. Er was geen schade aan de voortanden of andere problemen die zouden kunnen worden geweten aan het dragen van
het Thinline Flexible Filly graasmasker.
Het Thinline Flexible Filly graasmasker is het enige masker dat Jack accepteert.
Andere maskers wees hij boos af en die gingen binnen de kortste keren stuk. Dit flexibele en transparante masker laat voldoende ruimte voor sociale interactie – Jack kan er zelfs mee groomen – en is bovendien licht en comfortabel. Jack draagt maat cob/horse. Voor meer informatie, klik hier.

Het leren eten met een masker

Verder zijn er een aantal dingen waar je aan moet denken voordat je je paard een graasmasker omknoopt. Ten eerste: laat hem langzaam wennen en voer eerst met de hand sprieten gras door het gat. Telkens korte sessies met wat lekkers door het gat, dan associeert hij het al snel met lekkers en zal het masker waarschijnlijk zelfs graag om willen hebben. Daarna aan de hand laten grazen, kijken of dit lukt en als hij duidelijk wat binnen krijgt en niet erg gefrustreerd raakt is het tijd voor langere tijd met masker.

Denk aan zout!

Let er wel op dat je paard voldoende zout binnenkrijgt. Hij kan niet aan een liksteen likken met masker, dus als hij 24 uur een masker om heeft moet je extra zout door zijn eten doen (3). Voor de meeste paarden is het prettig om elke dag een aantal uren zonder masker te lopen, maar doe dat dan wel in een paddock met maximaal toegang tot wat stro. Anders heb je kans dat hij die tijd gebruikt om heel veel hooi of gras in één sessie naar binnen te werken.

Drinken met een graasmasker?

Ook water moet goed beschikbaar zijn, dus in een bak die ruim genoeg is voor de hele neus met het masker. Een (kleine) automatische drinkbak is meestal te vlak en smal voor een graasmasker.

Kan mijn paard nog communiceren met soortgenoten met een masker om?

Uit eigen ervaring kunnen wij zeggen dat we veel paarden kennen die graasmaskers dragen en die daar een heel ontspannen en vrolijk leven mee leiden, zelfs zonder problemen spelen met het masker op. De communicatie onderling is wel iets beperkt met een graasmasker, maar paarden die elkaar kennen zullen hier zelden problemen mee hebben. Net als vliegenkappen beperkt het de communicatie iets, maar paarden zijn slim genoeg om daar mee om te kunnen gaan.

Een gezonde beperking?

Onze paarden en veel andere die we kennen zouden zonder graasmasker ernstig beperkt moeten worden in de hoeveelheid ruwvoer; een graasmasker zorgt ervoor dat ze minder binnen krijgen maar wel constant. En dat is de meest natuurlijke vorm van eten voor een paard. Evolutie heeft paarden nu eenmaal niet geselecteerd op overleven op dikke koeienweiden of op constante aanwezigheid van onbeperkt hooi...

Thinline Flexible Filly graasmasker of wat anders?

Het graasmasker voor Jack is het Flexible Filly graasmasker van Thinline: dat is het enige graasmasker waar hij vanaf het eerste moment probleemloos zijn neus in stak. Van de andere maskers werd hij boos en opstandig. Het is het graasmasker waarvan wij in de grote kudde waar Jack en Holly leven de minste stress van zien bij paarden.
Dit graasmasker verkopen wij in onze webshop, net als de bijbhorende halsters. 
Hier lees je meer over de Thinline graasmaskers en bijbehorende accesoires.

Mocht je advies willen over het soort masker wat het beste bij jouw situatie zou passen kun je contact opnemen met bijvoorbeeld een graasmaskerspecialist als Karlijn Weder van PaardEerlijk.

04 mei 2025
Idhuna Barelds
Biologe/Ethologe

Bronnen:
(1) https://www.waltham.com/news-events/nutrition/grass-length-can-affect-muzzled-grazing-behaviour
(2) https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168159120301556
(3) https://ker.com/equinews/horse-management-grazing-muzzle-musings/