Melasse, gezonder dan zijn naam
Voor steeds meer paardenhouders is melasse des duivels. Vooral mensen die paarden met stofwisselingsproblemen hebben of paarden die gewoon te dik zijn kijken op elke verpakking om te zien of er melasse of andere „simpele suikers“ in zitten (niet-structurele koolhydraten, non-structural carbohydrates / NSC in het Engels).
Laten we vooropstellen dat teveel aan suiker (NSC) zeker niet gezond is voor paarden. Een laag gehalte NSC in het voer betekent gemiddeld genomen minder problemen met de stofwisseling en minder risico op overgewicht. Echter, als het goed is eet je paard het allergrootste deel van zijn voer in de vorm van ruwvoer (hooi, voordroog en wat stro eventueel). Als je ongeveer 10 kilo hooi neemt, en hooi heeft een gemiddeld suikergehalte (NSC) van ongeveer 10% (dat is behoorlijk laag), dan voer je dus al 1 kilo pure suikers per dag. Als je je hooi niet laat analyseren en je hebt pech dat je een lading hooi krijgt die veel suiker bevat, kan dit tot wel 20% NSC oplopen, waarmee je je paard dus al 2 kilo suiker per dag voert. ALLEEN uit hooi!
Melasse is wat betreft NSC gehalte vergelijkbaar met haver en mais, heeft alleen minder vezels. Je zou dus een paard 1 kilo melasse kunnen geven, wat hetzelfde is aan suikers als 1 kilo haver ongeveer. Echter, doordat haver vezels bevat die gunstig zijn voor de vertering, en paarden haver in pure vorm minder snel eten dan melasse (1), zal de melasse de bloedsuikerspiegel sneller laten stijgen (1).
Melasse bevat, afhankelijk van de productie, rond de 65 tot 75% suikers. Verder bevat het veel mineralen en sporenelementen, waaronder magnesium, en B-vitamines, waaronder B6. Dit maakt dat het zeker niet alleen maar „lege“ koolhydraten zijn die je met melasse voert.
Als je nu een supplement gaat voeren, bijvoorbeeld een mineralenbrok of -koek, waarvan je bijvoorbeeld 200 g per dag zou moeten geven en dit supplement bevat 10% melasse, dan betekent dat dat je 15 gram (!) suikers per dag erbij voert. En 10% melasse is behoorlijk veel, de meeste „kant en klaar“-producten bevatten minder melasse. 15 gram NSC naast de minimaal 1 kilo (1000 gram!) NSC die je al via het hooi voert is verwaarloosbaar. Daar gaat zelfs een paard wat insulineresistent is niet op reageren. Zeker niet als je gevoelige paarden altijd eerst ruwvoer geeft voordat je een supplement voert. Dan zal de bloedsuikerspiegel minder snel stijgen (1).
Wat is nu het voordeel van melasse? Alleen voor de mineralen en vitamines hoef je het niet te voeren, daar zijn geschiktere producten voor. Het grootste voordeel is dat paarden melasse bijna altijd heel erg lekker vinden. Iedereen heeft wel eens ervaren dat een paard een bepaald product, hoe goed ook voor zijn gezondheid, niet wilde eten. Door het toevoegen van melasse kun je bijvoorbeeld een mineralensupplement zo aantrekkelijk maken, dat paarden het zo uit de hand eten. En dat maakt het voeren van mineralenvoer wel heel makkelijk, zeker bij paarden die in de opfok staan bijvoorbeeld. Juist bij paarden die jaarrond in de wei staan of alleen ruwvoer krijgen is het heel belangrijk dat ze hun dagelijkse portie aanvullende mineralen en deels ook vitamines krijgen. Dan is het veel belangrijker dat ze hun mineralen goed eten, met een klein beetje suiker, dan wanneer ze veel te weinig mineralen (en vooral ook sporenelementen!) binnenkrijgen en daardoor de stofwisseling nog veel harder achteruit gaat.
Samengevat is het onverantwoord om paarden die echt gevoelig zijn voor teveel suiker ruwvoer of gras te voeren wat niet geanalyseerd is op het suikergehalte. Het kleine beetje suikers wat je dan nog bijvoert via een supplement is te verwaarlozen in verhouding tot de enorme hoeveelheden NSC die ruwvoer bevatten kan.
Idhuna Barelds
Biologe/ethologe
07 januari 2021
(1) https://ker.com/equinews/using-molasses-horse-feeds/
Nog wat extra ‘leesvoer’ wat ik vond door in te tikken ‘horses and molasses’ of ‘paarden en melasse’:
https://www.integrityhorsefeed.com/bray-molasses.php
Deze heeft een mooi rekenvoorbeeld.
http://www.voervergelijk.nl/fabels-en-feiten/24/feiten-en-fabels-over-melasse
https://paardenvoerplein.nl/gezondheid/geen-paniek-om-melasse-in-paardenvoer/
