To biet or not to biet – bietenpulp als paardenvoer

Bietenpulp is een geliefd thema op fora en websites, met vaak heftige discussies. Er gaan de wildste verhalen rond en dus wordt het tijd hierover één en ander op een rijtje te zetten.

Wat is bietenpulp?
Bietenpulp is een restproduct uit de suikerindustrie. De meeste suiker die je in de supermarkt vindt, wordt uit suikerbieten gewonnen, een deel ook suikerriet, maar meestal is dit wat duurder. Gezien de enorme vraag naar suiker in de voedingsmiddelenindustrie blijven er dus ook enorme hoeveelheden restproducten over, namelijk bietenpulp, meestal te koop als pulpbrok of in duurdere varianten als vlokken speciaal voor paarden.

De pulp die ontstaat na het onttrekken van de suiker wordt samen met melasse, een ander restproduct, tot brokjes geperst. Andere producten bevatten geen melasse, maar alleen de gedroogde pulp; in dit geval bevat het eindproduct maar rond 5% suiker, veel minder dan bijvoorbeeld hooi. Als het product gemelasseerd wordt kan het wel tot 20% suiker bevatten, het is dus zaak bij de producent na te vragen hoeveel suiker het eindproduct bevat. (1)

Wat zijn de voordelen van bietenpulp voor je paard?
De gezondheidsbevorderende effecten van bietenpulp liggen met name aan het feit dat het o.a. veel pectine en hemicellulose bevat, stoffen die door het microbioom in de darm verteerd worden en omgezet worden in stoffen die door het paard kunnen worden opgenomen en zo voor goed opneembare energie zorgen, en tegelijkertijd voor een gezond darmmicrobioom (3). De bacteriën en protozoa die pectine afbreken in de dikke darm produceren o.a. azijnzuur en galacturonzuur, die wel „zuur“ heten, maar een gunstig effect op de darm en het microbioom hebben en juist verzuring tegengaan (4). De cellulose en hemicellulose uit bietenpulp is een belangrijke voedselbron voor een gezond darmmicrobioom, en essentieel voor het opnemen van vele voedingsstoffen in de darm (5). Om deze redenen wordt bietenpulp dan ook als een prebioticum voor de dikke darm gezien (2).

Daarnaast heeft bietenpulp een lage glycemische index en kan daardoor ook een goede bron van energie zijn voor paarden met stofwisselingsstoornissen (4). Ook grote hoeveelheden verdragen paarden schijnbaar goed; een studie verving 45% van het ruwvoer door bietenpulp en noemde geen veranderingen in gezondheid van de paarden (4).

Wat zijn mogelijke nadelen van bietenpulp voor je paard?
Kleven er geen nadelen aan bietenpulp? Jawel, het is erg eiwitarm en calciumrijk voer. Dat betekent dat het correct gebalanceerd moet worden, anders krijgt je paard te weinig essentiële voedingsstoffen binnen (2,3). Een combinatie met bijvoorbeeld lucerne (voor eiwitten) en lijnzaad (voor eiwit en fosfor) balanceert het geheel al behoorlijk. Ook een mineralensupplement dient bijgevoerd te worden, omdat bietenpulp niet de nodige sporenelementen bevat en ook macromineralen niet gebalanceerd aanwezig zijn.

Bietenpulp heeft de naam gevaarlijk te zijn indien het niet ingeweekt wordt. Dit wordt door verschillende wetenschappelijke studies ontkend, het zou ook prima droog te voeren zijn (2). Het leuke effect van inweken voor je paard is wel dat al een paar handjes bietenpulp ingeweekt een emmer vol voer geven…. Zo kun je ook een paard wat niet veel voer mag hebben het idee geven dat hij een hele bak vol krijgt!

Daarnaast zijn niet-biologische suikerbieten ook zeker een bron van pesticiden. Aangezien juist pesticiden meestal funest zijn voor het darmmicrobioom kan dit het gunstige effect van de bietenpulp weer teniet doen. Kijk daarom of je biologische bietenpulp kunt krijgen. Natuurlijk kun je ook bietenpulp bij een laboratorium laten testen op resten van pesticiden, maar dat is nogal duur en dan moet je zeker weten dat je volgende aankoop van hetzelfde veld komt.

Samenvatting:
Bij elkaar genomen is bietenpulp zeker een zinvolle aanvulling op het dieet van paarden, met name voor paarden met stofwisselingsproblemen of paarden die moeilijk op gewicht te houden zijn is het een aantrekkelijk voer. Als je dan ook nog een biologisch product vindt en goed op de totale balans aan voedingsstoffen let (waar wij je graag bij helpen!), dan heb je een mooi prebiotisch voer waar je paard zeker van kan profiteren.

Idhuna Barelds
Biologe/Ethologe
December 2020

• https://www.dr-susanne-weyrauch.de/gesundheit/futtermittel/zuckerruebenschnitzel
• https://ker.com/equinews/benefits-beet-pulp-horses/
• https://thehorse.com/18818/pros-and-cons-of-feeding-horses-beet-pulp/
• https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23311932.2016.1193925
• Julliand V, Grimm P, HORSE SPECIES SYMPOSIUM. The microbiome of the horse hindgut: history and current knowledge. J Anim Sci. 2016;94:2262–74.