Kieskeurig of zoetekauw? Waarom je paard zijn hooi weigert en wat je kunt doen!

Ken je dat ook? Je krijgt een nieuwe partij hooi die er ook nog eens mooi uitziet en lekker geurig ruikt, goede analyse met weinig suiker. Jij helemaal blij. Maar je paard  hoeft het niet... Frustrerend!

Waarom eet mijn paard zijn hooi niet?
Veel mensen zijn bang dat als een paard zijn hooi niet eet, er iets mis is met het hooi, bijvoorbeeld doordat er giftige planten in zitten of bepaalde schimmels, of andere ongezonde dingen. Dat is echter bijna nooit het geval. Giftige planten die vies zijn sorteren paarden uit het hooi; de meeste giftige planten zoals Herfsttijlloos of Jakobskruiskruid worden gedroogd door paarden (helaas) gewoon gegeten. Ook een tekort of teveel aan mineralen in het hooi wordt door paarden niet of nauwelijks waargenomen en zal niet zomaar tot beter of slechter eten leiden.  (4).

Zelfregulatie: (w)eten onze paarden wat goed voor ze is?
Voedingswetenschappers zijn er eigenlijk wel over uit dat paarden niet aan zelf-regulatie doen, zodat ze zo gezond mogelijk blijven (3), zie ook onze blog over zelf-regulatie (klik hier voor deze blog). Evolutie is er op gebaseerd dat een organisme, dus ook een paard (en helaas wij als mensen ook) zo veel mogelijk energie in zo kort mogelijke tijd opneemt. Want er kan elk moment een roofdier om de hoek komen waardoor je moet vluchten en je weer veel energie verbruikt, of er komt een periode van schaarste zodat je maar beter veel (vet)reserves kunt hebben. Dat betekent dat onze paarden net als wijzelf iets vooral lekker vinden als er veel suiker en deels ook eiwit en vet in iets zit. Met name suiker (en andere koolhydraten) is voor paarden een sterke drijfveer. Dat betekent helaas ook dat paarden vaak mindere kwaliteit (soms zelfs verschimmeld) hooi of voordroog verkiezen boven goede kwaliteit hooi met laag suikergehalte. Ik kan zelf mijn paarden gebruiken als testers voor de hoeveelheid suiker in hooi; ik heb het regelmatig uitgeprobeerd met hooi wat geanalyseerd was en dus met bekend suikergehalte. Ze eten ALTIJD het hooi wat het hoogste is in suiker als eerste. Ook andere jonge en oude paarden die ik ken kiezen hun hooi op deze manier uit.

Smakelijkheid
Er is zeker wel verschil in de smakelijkheid van grassoorten en kruiden, dus dat kan zeker ook een rol spelen. Echter, verschillende onderzoeken naar smakelijkheid van grassoorten bij paarden gaf telkens weer andere resultaten, en de relatie met suikergehalte is in deze studies niet onderzocht (5). Daarmee is dus wel aannemelijk dat de smakelijkheid van een grassoort heel goed kan samenhangen met het suikergehalte; raaigras wordt vaak heel graag gegeten door paarden bijvoorbeeld, en dit gras is gemiddeld genomen hoog in energie en ook vaak in suiker (6).

Verandering van smaak kost tijd
Dat maakt het echter nog niet gemakkelijk een paard ervan te overtuigen dat het minder lekkere hooi wel het beste voor hem is... Het is altijd aan te bevelen ongeveer een week lang, liefst nog langer, hooi van de oude en nieuwe partij te mengen om de darmflora tijd te geven zich aan te passen aan het nieuwe hooi. Zeker als de nieuwe partij minder goed gegeten wordt is dit belangrijk, zodat paarden wennen aan de nieuwe (eventueel minder zoete) smaak. Bij paarden die snel te dik worden is het niet zo erg als ze het minder lekker vinden (ikzelf juich altijd als ze een partij niet zo lekker vinden, want dan kan ik het bijna onbeperkt aanbieden...). Maar als een paard sowieso al wat dun is of altijd al een slechte eter, dan kan het wel een probleem worden, want paarden moeten natuurlijk wel voldoende ruwvoer binnenkrijgen. Ook een te dik paard mag niet zomaar veel te weinig ruwvoer binnenkrijgen, omdat dan het risico bestaat op bloedvervetting bij te snel afvallen en natuurlijk maag- en darmklachten. Daarom is mengen dus het devies.

Zien eten, doet eten
Wil je paard zelfs na weken mengen en proberen het nieuwe hooi nog niet eten? Probeer het dan eens los te voeren, of gestoomd. En natuurlijk kun je wel een uur of 6 wachten met iets anders geven om te kijken of hij het ècht niet wil eten. Meestal lukt het ook veel beter als paarden samen hooi moeten delen, bijvoorbeeld bij een voerruif. Zien eten doet eten....

Helpt dit allemaal niet en wil je paard na alles proberen het hooi nog steeds niet eten, dan zit er niets anders op dan een andere partij bestellen... Maar let er wel op dat je niet te snel opgeeft, want anders leert je paard ook snel dat als hij maar wacht er altijd wel wat lekkerders komt.

Is er iets anders aan de hand?
Ook van belang is er zeker van te zijn dat er geen medische problemen zijn met bijvoorbeeld maag en/of darm; paarden met maagklachten zoals maagzweren hebben vaak minder eetlust en kunnen om die reden ook veel kieskeuriger zijn. En last but not least: als je paard naast hooi ook weidegang krijgt, is het nog lastiger om hem te leren hooi wat laag is in suiker te eten. Want gras is bijna altijd zoeter en sowieso ook veel lekkerder dan hooi.

Suiker arm is beter voor ieder paard!
De aanhouder wint; voor elk paard is het gezonder om hooi te eten wat laag in suiker is (onder de 10% is aan te bevelen). Dus geef niet te snel op!

Idhuna Barelds
Ethologe/biologe
10 februari 2025

Bronnen:
https://en.wikipedia.org/wiki/Evolution
https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_selection+
Email Pat Harris
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0737080616304373
https://ker.com/equinews/grasses-horses-prefer/
https://www.safergrass.org/managing-grass-for-lower-sugar