Stro voeren, doen of niet doen?

Steeds meer paarden kampen met overgewicht. Tegelijkertijd onstaat steeds meer bewustzijn bij de eigenaars dat paarden onbeperkt ruwvoer moeten eten (als het even kan). Aangezien een groot deel van het hooi in Nederland uit grassen bestaat die eigenlijk voor koeien geteeld zijn en veel energie leveren, zijn veel mensen naarstig op zoek naar goede alternatieven om hun paarden voldoende ruwvoer te geven maar niet teveel energie. Maar ook wanneer door een blessure bijvoorbeeld langere tijd stalrust nodig is, is het aanbieden van stro als extra kauwmateriaal tegen verveling aan te bevelen.

Wat is stro?
Stro is een verzamelnaam van het restproduct van graanproductie. Wereldwijd worden veel soorten graan, maar ook andere gewassen geteeld waarvan na de oogst alleen de zaden (graan, peulvruchten) geconsumeerd worden en de rest van de plant overblijft. Dit restproduct kan verder gedroogd worden en dan tot balen geperst en zo als stro verkocht worden. Aangezien tarwe een groot deel van de graanproductie uitmaakt, is dit stro dan ook het meest voorkomende, maar ook gerst, rogge, haver en steeds meer spelt zijn gewassen die stro leveren. Dit zijn de graanvarianten; daarnaast bestaat er bijvoorbeeld ook erwtenstro en koolzaadstro.

De nadelen van stro als ruwvoer
De gevaren bij het voeren van stro liggen – net als bij hooi en voordrong – in de aanwezigheid van mycotoxinen, maar ook pesticiden kunnen stro tot een gevaarlijk voedermiddel maken. De aanwezigheid van mycotoxinen is met het blote oog lastig in te schatten, maar in ieder geval moet het stro fris ruiken, een beetje naar graan, en goudgeel van kleur zijn. Zwarte puntjes of grijzig stro duiden op schimmels. Dit stro is niet geschikt om te voeren, en door het gevaar van schimmelsporen – die worden ingeademd en zo in de longen terecht komen – ook niet geschikt om een stal mee in te strooien.

In de niet-biologische teelt wordt bijvoorbeeld glyfosaat (ook bekend onder de merknaam Roundup) nog veelvuldig gebruikt, zowel direct na het inzaaien om andere planten vóór het kiemen van de gewassen te doden, als ook voor zogenaamde desiccatie. Dit is het behandelen van gewassen kort voor de oogst zodat de plant sterft en de oogst vergemakkelijkt wordt. Dit laatste is in bijvoorbeeld Duitsland grotendeels verboden, alleen in gevallen waar velden zoveel onkruid hebben dat de oogst bemoeilijkt wordt, is desiccatie toegestaan. Echter, dit proces leidt wel tot residu van glyfosaat in het stro (en ook in het graan), en kan nadelige gevolgen hebben voor de dieren die het eten. Glyfosaat is namelijk vermoedelijk kankerverwekkend (in ieder geval met betrekking tot het Non-Hodgkin-Lymfoom bij mensen) en heeft een sterk antibacteriële werking, waardoor de darmflora van paarden verstoord zou kunnen raken (1,2). Ook andere pesticiden die in de teelt gebruikt worden kunnen nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid van je paard. Probeer daarom altijd biologisch voerstro te vinden! Is dit niet mogelijk, koop dan bij een betrouwbaar bedrijf, bijvoorbeeld iemand die stro uit Duitsland verkoopt, aangezien in Duitsland de wetgeving wat betreft spuiten voor de oogst redelijk streng is.

De voordelen van stro in je management
Nu komen we bij de voordelen van stro. Paarden vinden hooi gemiddeld een stuk lekkerder dan stro en zullen dus eerst hun hooi opeten. Zodra dit op is, gaan ze al naar behoefte verder met ander, minder lekker ruwvoer, zoals stro. Verschillende strosoorten zijn daarbij ook verschillend in smakelijkheid; haverstro wordt het liefst gegeten, gevolgd door gerst. Tarwe- en roggestro worden minder graag gegeten.

Het effect van het ter beschikking stellen van stro is niet alleen direct, doordat paarden na hun hooi nog steeds wat te knabbelen hebben. Ook indirect zijn effecten merkbaar, toonde een recente studie uit Duitsland aan; paarden die op eetbaar strooisel (bijvoorbeeld stro) stonden aten hun hooi en ander voer ook rustiger dan paarden die bijvoorbeeld op zaagsel stonden. De groep op niet-eetbaar strooisel toonde door dit snellere eetgedrag een vormvan stress, volgens de onderzoekers (3). Dit is dus ook een heel duidelijke aanwijzing dat het ter beschikking stellen van stro het welzijn van paarden verhoogt.

Stro heeft echter wel een bepaalde energiewaarde, namelijk ongeveer 70-80% van hooi in de bloei geoogst (5). Dat is wel duidelijk minder, maar paarden die op dieet zijn en die stro eten alsof het hooi is, kunnen alsnog teveel energie binnen krijgen. Niettemin wordt het aanbevolen voor paarden die te dik zijn een deel van het rantsoen door stro te vervangen (ongeveer een derde stro op tweederde hooi). Als je daarnaast pech hebt en geen structuurrijk, laat geoogst hooi of voordroog voor je paard kunt krijgen, is het zinvol ook voor paarden die niet te dik zijn stro bij te voeren om de vertering te ondersteunen. Het hoge vezelgehalte (hoog ruwe celstof) is gunstig voor de dikke darm vertering van paarden, zelfs al heeft stro geen extreem lage energiewaarde; het heeft wel gemiddeld genomen een lager suiker/ zetmeel- en vooral eiwitgehalte dan hooi (4). Tarwestro is daarbij wel lager in energie dan gerst of haver (5).

Paarden die erg veel en graag stro eten moeten in de gaten gehouden worden wat betreft hun vertering. Vaak hebben deze paarden problemen in de vertering, of het hooi of gras heeft (veel) te weinig ruwe celstof. Het is aan te bevelen zulke paarden het stro ook uit netten of slow feeders te voeren en eventueel een supplement voor de darmflora, zoals Pure Gut of Pure Gastric Detox, erbij te geven om een evenwichtige darmflora te ondersteunen.

Niet als enig ruwvoer!
Bij elkaar genomen is er niets op tegen om paarden stro te voeren, als het maar niet het enige ruwvoer is wat ze ter beschikking krijgen. Maar hoe dan ook is het beter om stro te voeren dan je paard uren met een lege maag te laten staan!

Idhuna Barelds
Biologe, ethologe
october 2020

• https://en.wikipedia.org/wiki/Glyphosate
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6706269/
• https://www.mdpi.com/2076-2615/10/3/411
• https://www.cavallo.de/medizin/futter-und-bett-stroh-unter-der-lupe/
• https://www.bergophor.de/documents/tabelle-dlg-futterwert-wiederkaeuer.pdf