Het oude(re) paard: voeren voor een goed gewicht en spierbehoud. Deel 1
EXCERCISE FIRST, FEED SECOND!
Dit is de ‘gouden regel’ als het gaat om spieropbouw en spierbehoud, ongeacht de leeftijd van je paard.
-
Beweging: excercise first!
Feit is, dat beweging essentieel is voor zowel het opbouwen van spieren als ook het behoud van spieren. Zonder beweging geen spieren. Dat geldt voor paarden (en mensen) van alle leeftijden.
Onder beweging versta ik zowel gerichte beweging in de vorm van training als beweging in de zin van vrije uitloop verdeelt over de dag.
Gerichte inspanning doet veel voor de spieren: kijk maar eens naar je paard voor en dan na een goede training of een lekkere intensieve buitenrit. De huid lijkt mooier om de spieren te liggen, de spieren liggen er mooi ‘op’.
Dr. Kellon zegt het als volgt: ” Exercise plumps up muscle protein. It also builds glycogen levels, the storage form of glucose in muscle tissue. Exercise causes water levels in muscle to increase, adding to the bulk. The density of mitochondria, cellular energy factories that are most efficient at generating energy, increases. Blood supply also skyrockets in exercised horses, with exercise triggering the growth of new blood vessels.”
De inspanning moet dus van een dusdanig niveau zijn, dat het de spieren voldoende prikkelt en dus vraagt zich aan dat inspanningsniveau aan te passen.
Kijken we naar oudere paarden in het bijzonder, dan spelen daar vergelijkbare factoren als bij mensen die kunnen leiden tot spierverlies:
- Vaak bewegen ze minder, wat leidt tot verlies van spierkracht en – massa, doordat de spieren niet genoeg meer geprikkeld worden. De medische term hiervoor is sacropenie. Rust roest en het is dus zaak om het oudere paard binnen de mogelijkheden van het paard in kwestie vooral in beweging te houden. Kortom; sacropenie kan (grotendeels) worden voorkomen door te blijven bewegen.
- De ziekte van Cushing oftewel PPID genoemd. De energie in de spieren is glucose. Spieren slaan glucose op om die te gaan verbranden bij inspanning. Door PPID is het cortisol verhoogd en dat verstoort de glucose verbranding in de spieren. Hierdoor gaat het lichaam het in de spieren aanwezige eiwit als energiebron aanspreken. En als je dan bedenkt dat spieren grotendeels uit eiwit bestaan, snap je wat er gebeurt: er vindt spierafbraak plaats. Ook herstellen spieren niet meer optimaal (na inspanning) door deze ‘verkeerde’. verbranding. Een blog over PPID vind je hier.
- Veel oudere paarden hebben een verminderd kauwvermogen. Dat kan komen door een minder goed gebit, maar ook door minder goede kauwspieren! Dat laatste wordt vaak over het hoofd gezien. Hierdoor krijgen ze vaak minder voeding binnen dan nodig. Ook dan kan het lichaam gaan interen op de aanwezige reserves.
- Voeding is naast beweging en de lichamelijke conditie ook een belangrijke factor bij mensen en paarden en spierverlies/opbouw/behoud.
-
Voeding: feed second.
Door de juiste voeding aan te bieden in de juiste hoeveelheden lever je de nodige bouwstenen aan om spieren op te bouwen, in stand te houden en van energie te voorzien.
Bij voeding voor alle paarden, oudere in het bijzonder, is het belangrijk dat:
- Het totale aandeel eiwit in het rantsoen groot genoeg is. Zeker in de maanden met de R is het meestal zaak om aan alle paarden en oudere dieren in het bijzonder een alternatieve eiwitbron te gaan aanbieden. In die periode van het jaar is er sprake van afnemende grasgroei vanaf september, afwezigheid weidegang vanaf september/october, waarmee het gras als bron van o.a. eiwit weg valt. Komt je paard ook in de maanden met de R op het gras, besef dan dat de voedingswaarde in dat deel van het jaar grotendeels te verwaarlozen is.
Het is vaak net in deze tijd van het jaar dat oudere dieren het moeilijk krijgen en gewicht en spiermassa verliezen. Dat heeft vaak ermee te maken dat het aandeel eiwit in hun hooi rantsoen te klein is geworden. Andersom geldt echter ook dat meer eiwit voeren dan de behoefte niet leidt tot extra (snelle) spiergroei.
- De kwaliteit van het eiwit en daarmee de opneembaarheid van het eiwit is ook een factor, waarbij vooral het aandeel lysine groot genoeg moet zijn. Lysine is een essentieel aminozuur, wat inhoudt dat het paard het uit het voer moet krijgen en het niet zelf kan maken.
- De totale energie inname via het voer moet voldoende zijn. Er moet dus net iets meer energie binnen komen dan dat wordt verbruikt: dit noemen ze een positieve energie balans. Vaak vallen oudere paarden in de grasarme/-loze maanden af, doordat ze hooi minder makkelijk wegkauwen dan gras. Dan is de energie balans dus negatief: je paard verbruikt meer energie dan dat het binnen krijgt via de voeding.
Als je paard door diens leeftijd minder goed hooi of gehakselde luzerne, muesli, brok en dergelijke kan eten, is het tijd om ervoor te zorgen dat de eiwitten en energie/kalorieen op een andere manier binnen komen.
Hoe bereik je dat?
Door je oudere paard naast bij voorkeur ad lib hooi/voordroog ook een ruwvoervervanger te gaan aanbieden, liefst meerdere keren per dag. Zo kun je de energie balans weer positief maken. Wat dat inhoud en hoe je dat bijvoorbeeld kunt bereiken, probeer ik in deel twee van deze blog toe te lichten. Deel twee is ook op deze website te vinden.
Fijne dag,
Astrid
Bronnen:
http://forageplustalk.co.uk/nutritional-support-of-horse-m…/
https://drogespieren.nl/spiermassa/sarcopenie-tegengaan
http://davidmarlin.co.uk/…/adding-more-muscle-on-your-horse/
http://forageplustalk.co.uk/lysine/
http://forageplustalk.co.uk/understanding-quality-protein-…/
Nicos, een 25 jarige KWPN-er van Els Wols. In liefdevolle herinnering.
