Pre- en Probiotica: wat is het verschil en wat kunnen ze doen voor je paard?
Pre- en Probiotica voor Paarden: Wat zijn het en Waarom zijn ze Belangrijk?
We horen vaak over pre- en probiotica, maar wat betekenen deze termen nu precies, vooral als het gaat om de gezondheid van je paard?
Hoe werkt de spijsvertering van je paard?
De spijsvertering van paarden is sterk afhankelijk van de bacteriën in hun darmen. Deze micro-organismen spelen een cruciale rol bij het afbreken van voedingsvezels en koolhydraten, zoals zetmeel, en zetten deze om in vluchtige vetzuren. Deze vetzuren fungeren vervolgens als een belangrijke energiebron voor het paard. Een gezonde en diverse populatie bacteriën in de darmen zorgt voor een betere vertering en draagt bij aan het algehele welzijn en de gezondheid van je paard.
Wat is het verschil tussen probiotica, prebiotica en postbiotica?
Probiotica bestaan uit levende micro-organismen, zoals bacteriën of gisten, die gunstig zijn voor de gezondheid van de darmflora. Bij paarden gaat het vaak om levende gisten, zoals Saccharomyces cerevisiae (yea-sacc 1026), die de darmflora ondersteunen en verbeteren. Probiotica zijn relatief kwetsbaar en kun je daarom beter in poedervorm kopen dan in een brokje: om een brokje te kunnen persen, heb je hitte nodig. Veel brokjes worden bij 100 graden geperst, terwijl levende gisten zoals yea-sacc 1026 temperaturen tot ongeveer 90 graden maar aankunnen.
Prebiotica, daarentegen, zijn voedingsvezels die als voedingsbodem dienen voor de al aanwezige goede bacteriën in de darmen. Deze vezels stimuleren de groei en activiteit van de gezonde bacteriën, waardoor ze efficiënter hun werk kunnen doen en bijdragen aan een betere vertering en opname van voedingsstoffen.
Postbiotica, bestaan net als probiotica uit micro-organismen, alleen zijn deze niet levend. Dit maakt ze minder kwetsbaar dan probiotica, waardoor ze goed verwerkt kunnen worden in brokjes van een balancer zoals bijvoorbeeld de Smart Balance brokjes. Inmiddels wordt het steeds duidelijker dat postbiotica een significante bijdragen kunnen leveren aan de algehele gezondheid van je paard.
Wanneer zijn pre-, post- en probiotica extra belangrijk voor je paard?
Hoewel elk paard kan profiteren van een gezonde darmflora, zijn pre- en probiotica bijzonder nuttig in specifieke situaties, zoals:
- Oudere paarden: Naarmate paarden ouder worden, neemt hun vermogen om voedingsstoffen op te nemen (voerconversie) vaak af. Dit kan leiden tot gewichtsverlies of een verminderde conditie. Het toevoegen van levende gisten kan de verteringscapaciteit verbeteren, vooral bij paarden met gebitsproblemen of die moeite hebben om op gewicht te blijven.
- Drachtige en lacterende merries: Probiotica kunnen ervoor zorgen dat merries tijdens dracht en lactatie beter op gewicht blijven. Nog belangrijker is dat de melk die ze produceren van hogere kwaliteit is, rijk aan essentiële vetten, suikers, vitaminen, mineralen en antistoffen. Dit komt doordat de voerconversie bij de merrie wordt geoptimaliseerd, wat direct de gezondheid van zowel merrie als veulen ten goede komt.
- Herstellende paarden: Paarden die herstellen van een ziekte of blessure hebben vaak extra ondersteuning nodig om weer op gewicht te komen en hun weerstand te versterken. Probiotica en prebiotica kunnen bijdragen aan een verbeterde voeropname en een sterker immuunsysteem.
- Paarden onder stress: Stress, bijvoorbeeld door een verblijf in een kliniek of veranderingen in het rantsoen (zoals nieuw ruwvoer), kan de darmflora ernstig verstoren. Dit kan leiden tot spijsverteringsproblemen. Het gebruik van probiotica en prebiotica helpt om de darmflora te herstellen en in balans te houden, wat het paard helpt stress te verlichten.
Hoe bevorderen probiotica en prebiotica de algehele gezondheid?
Een gezonde darmflora heeft niet alleen invloed op de spijsvertering, maar ook op de algehele weerstand van het paard. Pathogene (ziekmakende) bacteriën hebben namelijk minder kans om te overleven in een darmomgeving waar de populatie van goede bacteriën sterk en talrijk is. Daarnaast hebben sommige prebiotica, zoals mannan-oligosacchariden (MOS), de eigenschap om pathogene bacteriën te binden en uit te schakelen. Dit versterkt de darmgezondheid en vermindert de kans op infecties.
Voorbeelden van probiotica voor paarden:
- Levende gisten: Saccharomyces cerevisiae (yea-sacc 1026), Actisaf
- Lactobacillus-stammen: Soms gebruikt voor paarden, maar vooral effectief bij mensen.
Voorbeelden van prebiotica voor paarden:
- Fructo-oligosacchariden (FOS): Deze zitten onder andere in cichoreiwortel vanwege het gehalte aan inuline, dat een krachtige prebiotische werking heeft.
- Mannan-oligosacchariden (MOS): Te vinden in bijvoorbeeld biergist. MOS helpt niet alleen bij het voeden van goede bacteriën, maar werkt ook als een natuurlijk afweermechanisme tegen schadelijke bacteriën.
- Ruwvoer: Hoogwaardig ruwvoer blijft een essentieel onderdeel van het dieet, vooral vanwege de vezels.
- Bietenpulp: Dit is rijk aan pectine, een oplosbare vezel die een gunstig effect heeft op de darmgezondheid.
- Granen (zemelen): Vooral biologische zemelen zijn een goede bron van goed verteerbare vezels voor paarden en bevatten weinig pesticiden.
- Kruiden, groenten en fruit: Denk aan citruspulp, dat naast vezels ook antioxidanten bevat.
Conclusie
Pro- en prebiotica spelen een essentiële rol in het ondersteunen van een gezonde spijsvertering en algehele gezondheid van je paard. Of het nu gaat om het verbeteren van de voerconversie bij oudere paarden, het ondersteunen van merries tijdens dracht en lactatie, of het helpen van paarden die herstellen van ziekte of stress, het gebruik van de juiste supplementen kan een groot verschil maken.
Meer informatie over het gebruik van probiotica bij paarden vind je via de volgende links:
Meer informatie over MOS en FOS vind je hier:
Meer informatie over pre-, pro- en postbiotica vind je hier:
- https://www.orthokennis.nl/nutrienten/postbiotica
- https://thehorse.com/1124311/pre-pro-and-postbiotics-for-horses/
Deze blog is voor het laatst geactualiseerd op 28 januari 2025
Astrid Noordhoek
